Açık Radyo Dinleyicisi:
Açık Radyo ile ilgili olarak AC Nielsen’in yaptığı 2000 yılı araştırmasında, Açık Radyo’yu her gün dinleyen Çekirdek-sadık dinleyici 45,000 kişi; “en son bir önceki gün” dinleyen 80,000 kişi; “son bir haftada en az bir kez” dinleyen 120,000 kişi; “son üç ayda en az bir kere” dinleyen 200,000 kişi iken, 2001 yılı araştırmasına göre “en son bir önceki gün” Açık Radyo dinleyenlerin oranı yaklaşık 2,5 katına çıktı. (2001’de % 158’lik artış.)
Ayrıca, İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı’nın (İKSV) 2001 ve 2003 yıllarında, İstanbul Klasik Müzik Festivali, İstanbul Caz Festivali ve İstanbul Film Festivalleri sırasında yapmış olduğu araştırmalardan “en çok dinlenen radyo istasyonu”nun Açık Radyo olduğu sonucu çıktı.
Açık Radyo’nun dinleyici profili ve program içeriği ile dinleyici arasındaki bağlantı konusunda Fırat Tufan'ın “Radyo Dinleme Ölçümleri ve Program Planlamasındaki Rolü" konulu tezi bazı aydınlatıcı bilgilere yer vermektedir.
Dinleyici Destek Projesi:
Bu, bir bakıma Açık Radyo’nun “yaşam biçimi”dir; Açık Radyo’nun bağımsızlığının sürdürülebilir olmasını hedefler.
Dinleyici Destek Projesi, 2004 yılının Mart ayında “Açık Radyo Dinleyicisini arıyor!” şiarı ile başladı.
Amaç, kurucuların ve gönüllü programcıların kolektif çabasının, dinleyicinin katılımı ile tamamlanmasıydı. Yani, birkaç bin dinleyicinin, her yıl tekrarlanan sürekli maddi katkısı –ve fikrî katılımı– ile sürdürülebilir, kalıcı bir mecra olma hedefine ulaşmaktı. Bu kapsamda dinleyiciler seçtikleri programın istedikleri bir saatine destek verebiliyorlardı. Birden fazla program, ya da aynı programın birden fazla saati de desteklenebiliyordu. Dinleyiciler, isterlerse taksitlendirerek, kredi kartıyla telefondan, internet üzerinden veya banka havalesi ile destek verebiliyorlardı. Seçilen program yayınlandığında destekçisinin adı da programın başında ve sonunda anılıyordu.
Dinleyici Destek Projesi, takip eden yıllarda da düzenli olarak sürdürüldü.
2005: İlk senenin özel yayını Açık Radyo’nun –tam da öngörüldüğü gibi– programcısı, dinleyicisi ve çalışanlarıyla ortak bir proje olduğunu kanıtladı. Kendisine hiçbir şey vaat edilmediği halde, aslında para ödemeden de dinleyebileceği bir radyo yayınının sürdürülmesi için destek olmayı düşünen bir dinleyiciye sahip olmanın bir ayrıcalık olduğu açıktı. Her yıl yaptığımız, konuklar ve özel programlarla Dinleyici Destek Projesi’nin duyurulduğu bir haftalık özel yayın gitgide geleneksel bir radyo şenliği kimliği kazandı.
“Hep Açık Radyo” düsturu ile girişilen Dinleyici Destek Projesi 2006 Özel Yayını 11 – 19 Mart 2006 tarihleri arasında 9 gün 99 saat boyunca sürdü. Eski ve yeni yaklaşık 100 programcısı 10 yılda dünyanın, ülkenin, radyonun, Açık Radyo’nun, sözün, müziğin – ve hatta kimi zaman bizzat kendilerinin! – nereden gelip nereye gittiğini bu özel yayın günleri içinde 40 küsur “panel” programda derinlemesine ele aldılar. Sinema, tiyatro, TV, müzik ve stand up alanlarının önde gelen simaları da Açık Radyo’nun “müstesna konukları” olarak özel yayına birer programla katılıp destek oldular.
2007 yılı şenliği, "Hep Birlikte Açık Radyo" şiarı ile 24 Şubat-4 Mart tarihleri arasında gerçekleştirildi. 40'a yakın sayıda "müdavim" dinleyici, bu 9 günlük özel yayında Açık Radyo programcılarıyla birlikte yoğun bir yayın yaparak radyoyu kelimenin gerçek anlamında "etkileşimli" (interaktif) kıldı.
Öte yandan, aralarında Sezen Aksu, Okan Bayülgen, Haluk Bilginer, Uğur Yücel, Selçuk Erdem, Nejat İşler, Hülya Koçyiğit, Murathan Mungan, Beyazıt Öztürk, Leman Sam, Arto Tunçboyacıyan, Nejat Yavaşoğulları, Cem ve Lale Mansur, Kenan Işık, Cem Yılmaz, Yılmaz Erdoğan, Ata Demirer, Semih Kaplanoğlu ve Derviş Zaim gibi, sanat, kültür, edebiyat, müzik, sinema, tiyatro, mizah ve medya dünyasının tanınmış isimleri de kendi özel programlarını yaparak radyonun sesine seslerini kattılar.
“Hep Birlikte Açık Radyo, Daima!” sloganı ile yapılan 2008 özel yayınına ilk kez katılanlar arasında Ayça Şen, Aylin Aslım, Ayşe Kadıoğlu, Ayşe Tütüncü, Ayyuka, Bahadır Akkuzu, Candan Erçetin, Cengiz Özkan, Çağan Irmak, Demir Demirkan, Erkan Oğur, Ezginin Günlüğü, Feryal Öney, Fuat Ergin, Kaan Sezyum, Orhan Osman, Sabahat Akkiraz, Serdar Ateşer ve Şebnem Ferah vardı. Ayrıca, özel yayında, 2008 sonunda yayınlanan Açık Kitap (...Yazı kalır)’ın bazı maddeleri, genelde yazarları tarafından seslendirildi veya program hâline getirildi.
2009 özel yayınını “Hep Açık Radyo” şiarı ile yürüttük; önceki yıllardaki katılımlarını sürdüren konuklar arasına bu yıl ilave olarak Engin Günaydın, Halil Ergün, Mazlum Çimen, Goncagül Sunar, Şevval Sam, Güven Kıraç, Yasemin Göksu, Karin Karakaşlı, Okan Murat Öztürk, Sumru Ağıryürüyen, Tibet Ağırtan, Ozan Güven, Ezgi Mola, Şebnem Bozoklu ve İsmail Hakkı Demircioğlu da katılanlar arasındaydı; kendi stillerinde özgün sohbet, müzikli sohbet programları ya da canlı konserler gerçekleştirdiler. Ayrıca, Açık Radyo’nun destekçi-dinleyicilerin sohbetleriyle aktif katılımlarının yanı sıra, bir önceki yılın özel yayınında olduğu gibi, bu yıl da Açık Kitap adlı ansiklopedik yayının farklı maddelerinden esinlenen özel programlara devam edildi.
Açık Radyo’nun gelenekselleşen şenliklerine, 2010 yılında “Hep Açık Radyo” şiarı ile devam edildi. “Müstesna konuklar” arasına Memet Ali Alabora, İzel Rozental, Tan Oral, ‘Buzuki’ Orhan Osman, Zeynep Casalini, Geveze, İlkay Akkaya, Feluka, Sema, Haydar Ergülen, Koray Candemir, Harun Tekin, Burak Güven, Teoman gibi isimler de katılmıştı.
15. Yılında Açık Radyo: Açık Radyo 13 Kasım 2010'da 15 yaşını doldurdu. (Bu 15 yıllık yayının seslerinden bir kolaj dinlemek için tıklayın.) Aynı zamanda, 15 yıllık Açık Radyo macerası bir kitaba dönüştü. Açık Kitap - Yazı Kalır. Açık Radyo’nun yazılı ve sesli arşivinin taranması, radyonun programcı ve dostlarının yazdığı makalelerin derlenmesiyle bir araya geldi. Ressam Mehmet Güleryüz kitabın sınırlı sayıdaki özel baskılarını ayrı ayrı ve tek tek resimledi.
2011’deki sekizinci özel yayına, daha önce ağırladığımız isimlere ilaveten Akın Eldes ve Akıncan Eldes, Aydan Çelik, Aydın Kudu, Bağış Erten, Barış İçin Müzik, Bilal Karaman, Cafe Aman İstanbul, Can Çankaya, Cenk Erdoğan, Derviş Zaim, Fatih Al, Gevende, Gökhan Tümkaya, Hakan Kurşun ve Ömer Behram Kurşun, Harun Tekin, Hüsnü Arkan, İlker Aksum, Jale Sancak, Jehan Barbur, Kardeş Türküler, Leyla İpekçi, Marsis, Mehmet Aslantuğ, Merve Kibar, Mircan Kaya, Rahman Altın, Rüya Köksal, Şebnem İşigüzel, Yasemin Göksu, Yeni Türkü, Zeynep Atikkan 2011 Radyo Şenliği'nin "müstesna konuklarından" bazıları oldular.
9. özel yayın 2012 Mart son haftasında başlayıp ile 1 Nisan günü sona ererken tam bir bahar bayramı şeklinde gerçekleşti. Kültür-sanat-edebiyat-müzik-medya-akademya dünyasından Açık Radyo’nun özel yayınına katkıda bulunmak üzere aramıza katılanlar arasında:Mazlum Çimen, Sâki Çimen, Alper Görmüş, Jale Karabekir, Ümit Ünal, Mehmet Betil, Ali Betil, Burhan Şeşen, Filiz Ali, Ayşe Kadıoğlu, Büyük Ev Ablukada, Hale Soygazi, Ceylân Ertem, Gevende, Gripin ve Utkan’la Deniz de vardı.
“Bahar Bayramı” özel yayınının temel eksenlerinden birini de “radyoda kuşaklararası muhabbet” oluşturuyordu. Bu bağlamda birçok dinleyicimiz, kurucu ortağımız ve programcımız, ana ve babaları/kızları ve oğulları/kız ve erkek torunları ile mikrofonda boy gösterdiler. Dört kuşak insanın tek bir programda bir araya gelip mikrofon önünde Açık Radyo’ya “değdiği” de ilk olarak işbu 2012 özel yayınında görüldü, duyuldu ve tarih kayıtlarına geçti!
10. özel yayın 2013 Mart ayının 30’unda başlayıp ile 7 Nisan 2013 günü sona erdi. Yine 9 gün 99 saatlik bir yayın maratonu ve yine bir radyo şenliği. Kültür-sanat-edebiyat-müzik-medya-akademya dünyasından Açık Radyo’nun özel yayınına katkıda bulunmak üzere aramıza katılan dostlarımız arasında: Ata Demirer, Serra Yılmaz, Birsen Tezer, Kırıka, Mazlum Çimen, Uğur Yücel, Rasim Öztekin, Buzuki Orhan Osman, Büyük Ev Ablukada, Ceylân Ertem, Melis Danişmend, Levent Erden, Levent Üzümcü ve Utkan’la Deniz de vardı. Sanatçı dostlarımızın yanı sıra, özellikle son dönemlerde radyomuzun hayatına katkıları giderek artan dinleyicilerimizin, özel yayına canlı ve tutkulu katılımlarıyla dinleyici-destekli bağımsız radyo kavramını iyice ete kemiğe büründürmekte oldukları açıkça görülüyordu. 10. Dinleyici Destek Projesi'nin ardından bunca yıl boyunca kesintisiz olarak Açık Radyo’yu destekleyen dinleyicilerimize “çam sakızı, çoban armağanı” kabilinden 4 kitaplık bir “set”i (Açık Kitap, Acayip Havalar, Karbon Ayak İziniz, Testi Kırılmadan), bir teşekkür mektubu eşliğinde gönderdik.
11. Özel Yayın 2014 Mart ayının 15’inde başlayıp yine Mart’ın 23’ünde günü sona erdi. Senelerdir süre geldiği gibi 9 gün 99 saatlik bir yayın maratonu ve yine bir radyo şenliği oldu. Kültür-sanat-edebiyat-müzik-tiyatro-sinema-medya-akademya-bilim-aktivizm ve iş dünyasından pek çok dostumuz özel yayına katılmak için geldi veya sesini yolladı: Aralarında Sezen Aksu, Hakan Vreskala, Ayyuka, Banu Savaş, Büyük Ev Ablukada, The Ringo Jets, Birsen Tezer, Şevket Pamuk, Levent Üzümcü, Akın Eldes,Mabel Matiz,Kenan Işık, İpek Dinç, Evren Karakul, Füsun Eczacıbaşı, Yolda, Ceylân Ertem, Kolektif İstanbul, Yüzyüzeyken Konuşuruz, Umut Töre Bandosu, Uğur Yücel, Can Kozlu,Gevende, Feryal Öney, Yetvart “Tomo” Tomasyan, Harun Tekin, Burak Güven, Aylin Aslım, Ayça Şen, Kaan Sezyum, Koray Candemir, Marsis, Feridun Düzağaç, utkan la deniz, Serkan Dadak, Emirhan Arapoğlu ve Selim Saraçoğlu da vardı... ayrıca, neredeyse 7’den 70’e eski ve yeni dinleyicilerimiz müthiş bir katkı ortaya koydu.
Yayının bitiminde dostlarımıza şöyle seslendik:
“Destekçilerimize teşekkürler. 3685 kişiyiz.
Açık Radyo, “mucizesi”, bir avuç mütevazı insanın, hepimize ait olanı, ortak varlığımızı korumak, paylaşmak ve hem birbirine, hem de “müştereklere” gözü gibi bakmak için yürüttüğü o inanılmaz ortak çabanın sonucu. Bir yanda 21 yıldır durmadan üreten, sessiz ve derinden giden gönüllü programcı dostlarımız, bir diğer yanda deli gibi koşuşturan ve her nasılsa sinir krizinin eşiğine gelmemeyi başaran “cool” çalışanlarımız…Ve, tabii belki de en önemlisi, dinleyicilerimiz, yani siz: Hem alabildiğine sıradan “sokaktaki insanlar”, birer birey, tamamen tekil, benzersiz birer yurttaş olarak her biriniz: Hepiniz daima arkamızda, daima yanımızda ve yöremizdesiniz!
Hakikaten bir avuç insanız işte şunun şurasında. Ama mucizelerden bahsediyoruz; işin püf noktası nicelikte değil, nitelikte. Ve işte “Sokağın Müziği”ni de bu bir avuç insan, elbirliğiyle yapıyoruz neticede…
Hep söylüyoruz, sizler olmadan yapamazdık. Size bir kez daha sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz.”
12. özel yayın: 2015 Mart ayının 14’ünde başlayıp yine Mart’ın 22’sinde günü sona erdi.
Senelerdir süregeldiği gibi 9 gün 99 saatlik bir yayın maratonu ve yine bir radyo şenliği oldu.
Kültür-sanat-edebiyat-müzik-tiyatro-sinema-medya-akademya-bilim-aktivizm ve iş dünyasından pek çok dostumuz özel yayına katılmak için geldi veya sesini yolladı: Aralarında Başak Yavuz, Önder Focan, Uğur Yücel, Adamlar, Selen Gülün, Cümbüş Cemaat, Cenk Taner, Mert Fırat, Bubituzak, Büyük Ev Ablukada, Hakan Vreskala, Eylül Biçer, Ceylan Ertem, Cenk Erdoğan, Luxus, Kalben, Jehat Hekimoğlu, Korhan Özyıldız, Doğan Özcan, Geveze, Levent Üzümcü, Cüneyt Özdemir, Orçun Baştürk, Sumru Ağıryürüyen, Vassiliki Papageorgiou, Yaşar Kurt, Kim Ki O, Ege Çubukçu, Ceza, Banu Savaş, Volkan Polat, Harun Tekin, Burak Güven, PiaTango, Gevende, Ayyuka da vardı... Ayrıca, Açık Radyo’nun kurucularından ve ilk dönem programcılarından bazılarıyla 20 yıllık serüveni konuştuk.
2016 Mart ayının 19’unda başlayan 13. Radyo Günleri’nin konukları arasında ise Ahmet Ali Arslan, Ahmet İnsel, Ali Bilge, Ata Demirer, Badi Gardi, Barıştık Mı, Başak Yavuz, Biz, Burak Güven, Can Güngör, Cemal Ünlü, Cengiz Aktar, Ceyl’ân Ertem, Cihan Mürtezaoğlu, Cümbüş Cemaat, Ege Çubukçu, Feryal Öney, Fikret Adaman, Fuat Keyman, Gülay Diri, Güven Güzeldere, Güzin Değişmez, Hakan Vreskala, Harun Tekin, Luxus, Marsis, Mehmet Alkan, Meluses, Mert Fırat, Muammer Ketencoğlu, Murat Belge, Nil İpek, Özdemir Erdoğan, Peyk, Reverie Falls On All, Seyfettin Gürsel, Sezin Öney, Steve Robinson, Şahin Alpay, Tomurcuk Vakfı Ritim Grubu, Uğur Yücel ve Umay Umay gibi isimler ve gruplar yer aldı.
Ayrıca; 27 Mart Dünya Tiyatro Günü için Melih Cevdet Anday'ın "Dikkat Köpek Var" oyununu; Entegre Sanat rejisiyle Meltem Cumbul, Nejat İşler, Güven Kıraç, Zeyno Günenç, Hakan Pişkin, Sercan Gidişoğlu ve Oğuz İşçi seslendirdi.
Ana “muhabbet” ise şu “kilit” soru etrafında şekilleniyordu:
Nasıl oluyor da dünyanın şu en tuhaf ve karmaşık bölgesinde, bu kadim ve acayip şehr-i İstanbul’unda, Açık Radyo gibi bir garip radyo, 20 küsur yıldır kuyruğu dik tutarak kurucu ortağı, gönüllü programcısı, yapımcısı, teknik elemanı ve –tabii en önemlisi!– dinleyicisi ve destekçisiyle onbinlerce insanı hercümerc edip büyük bir coşkuyla bir arada tutabiliyor?
2017’ye gelirsek Mart ayının son haftasına denk gelen 14. Destek Yayınımızın teması ise Empati, Özveri, Dayanışma ve Destek! idi.
14. Özel Yayın'a katılan/katkıda bulunan konuk ve programcılardan bazıları: Sezen Aksu, Haluk Bilginer, Berkun Oya, Seren Yüce, Mert Fırat, Ohannes Şaşkal, Ahmet Ali Aslan, Ozan Sarohan, Barış Demirel, İbrahim Selim, Şefik Toklucu, Entu, Kardeş Türküler, Gevende, Güzin Değişmez, mor ve ötesi, Candan Erçetin, Ata Demirer, Kolektif İstanbul, In Hoodies, Ulaş Özdemir, Ceylân Ertem, Cenk Erdoğan, Cümbüş Cemaat, Bajar, Çağıl Kaya, Tamer Temel, Eylül Biçer, Thunderbolt, Uğur Yücel, Can Yılmaz, Zafer Algöz, Ozan Güven, Cem Yılmaz.
2018'e gelirsek Mart ayının son haftasına denk gelen 15. Destek Yayınımızın teması ise 'Müşterekler, Ortak Varlıklarımız' idi.
15. Özel Yayın'a katılan/katkıda bulunan konuk ve programcılardan bazıları: Sezen Aksu, Ülkü Aybala Sunat, Hayvanlar Alemi, Buzuki Orhan Osman, In Hoodies, Levent Üzümcü, Nazlı Tosunoğlu, İstanbul Kainat Radyosu, Barış Demirel, Ekin Fil, Bajar, Hale Soygazi, Ah! Kosmos, Harun Tekin (mor ve ötesi), Thunderbolt, Ahmet Ali Arslan, Alican Yücesoy.
2019'a gelirsek Nisan ayının ikinci haftasına denk gelen 16. Destek Yayınımızın teması ise; 'Nefes Alma Aralığı' idi.
16'ıncı Özel Yayına katılan/katkıda bulunan konuklardan bazıları şöyle; Simge Pınar, Ahmet Ali Arslan, Ozan Sarohan, Masis Aram Gözbek, Feryal Öney, Tuluğ Tırpan, Beyti Engin, Hakan Yılmaz, Levent Üzümcü, Ercan Kesal, Can Güngör, Ceyl’an Ertem, Cenk Erdoğan, Ülkü Aybala Sunat, Bora Çeliker, DaPoet, Lale Mansur, Selim Altınok, Kerim Altınok, Geveze, Can Bonomo, Harun Tekin – Burak Güngör (mor ve ötesi), Cümbüş Cemaat, Thunderbolt...
1995 baharında yeni kurulan radyomuzun henüz var olmayan yayın akışını harıl harıl tartışmış, sonunda, her hafta irili ufaklı 100 programdan oluşan zengin bir sebze çorbasını andıran bir genel program üzerinde anlaşmıştık. Formülden herkes memnun kalmıştı.
2020 yılında ülkemizde de kuvvetle etkisini gösteren Covid-19 pandemisi sebebiyle 17. Destek Yayınımızı "destek çağrısıyla" sınırlı tutmak durumunda kaldık.
2021 yılında ise çalışma arkadaşlarımızın ve konuklarımızın sağlığını düşündüğümüz için, epeydir gelenekselleşmiş olan o 9 gün/99 saatlik radyo şenliğimizi farklı bir şekilde planladık. Dinleyici Destek Projesi Özel yayını kapsamında programcılarımız ve müstesna konuklarımız bize eşlik etti.
2022 yılına geldiğimizde 19. nüshasıyla Radyo Günleri, Açık Radyo programcıları ve özel konuklarıyla online olarak gerçekleşti.
Yeni 'Cesur Yeni Dünya' veya 'bir varolma stratejisi olarak cesaret' diyerek dokuz gün boyunca devam eden 20. Açık Radyo Dinleyici Destek Özel Yayını özel konuklarıyla 2023 yılında gerçekleşti.
Bir küçük mesele vardı yalnız: Eşi menendi görülmemiş bu oyuncağın en fazla bir yıl ömrü olacağı kanaati aramızda hayli yaygındı. Buna rağmen, kurucuların hepsi şu fikirdeydi:
“Ne kadar kısa ömürlü olursa olsun, gene de denemeye değer!”
Şimdi yirmi yılı aştık. Ve, ne sihirdir ne keramet! Sebze çorbamızın dumanı tütmeye devam ediyor! Hatta, malzeme arttıkça lezzeti de kesifleşiyor! Açık Radyo ekolojik-ekonomik-politik krizlerle çalkalanan fırtınalı okyanustaki zorlu yolculuğun yirminci yılında geleceğimizi yerel-yatay-yavaşça nasıl şekillendirebiliriz, onu konuşmaya devam ediyor.
Yolculukta yelkenlerimizi dolduran da sizin rüzgârınız! Siz olmadan yol alamayız.
Sonsuz teşekkürlerimizle.
