Kültürel Miras ve Koruma: Kim İçin? Ne İçin?'de Asu Aksoy ve Burçin Altınsay, ICOMOS'un önümüzdeki üç yıl boyunca afetler ve çatışmalara odaklanarak, 2024'ün teması Venedik Tüzüğü merceğinden afetler ve çatışmalara göz atıyoruz.
Her sene 18 Nisan'da ICOMOS tarafından Uluslararası Anıtlar ve Sitler Günü (International Day of Monuments and Sites- IDMS) kutlanıyor ve o gün yılın teması ilan ediliyor. Temalar ise ICOMOS Genel Kurullarının hazırladığı üçer yıllık bilimsel çalışma planlarına göre ortaya çıkıyor. ICOMOS Genel Kurulu, en son 2023 yılında Sidney’de düzenlendi ve 2024 - 2026 yılları için bilimsel çalışmalarını yönlendirecek konu olarak ‘Afet ve Çatışmalara Dirençli Miras - Hazırlık, Müdahale ve İyileştirme’ seçildi. 2024 yılı 18 Nisan Uluslararası Anıtlar ve Sitler Günü için belirlenen tema da bu konu çerçevesinde ‘Venedik Tüzüğü Merceğinden Afetler ve Çatışmalar’ olarak belirlenirken, bu tema ile çizilen çerçevede konu, uluslararası alanda ve ICOMOS komitelerince tartışmaya açılacak ve çeşitli etkinlikler düzenlenecek. Bu yıl aynı zamanda kültürel miras ve koruma disiplininin temel başvuru metni olan Venedik Tüzüğü’nün de 60. yılı. Bu vesileyle de tüzüğün de günümüz koşullarında yeniden irdelenmesi ve tartışılması hedefleniyor.
Bu akşam programımızda ICOMOS’un ‘Afet ve Çatışmalara Dirençli Miras’ konusunda 2024 yılı çalışma programını Venedik Tüzüğü ile nasıl açmayı planladığını ve hangi soruları ortaya koyduğunu konuşuyoruz. İçinde yaşadığımız gerek çatışmalar açısından, gerekse de özellikle iklim krizi ile bağlantılı afet risklerinin arttığı çalkantılı dönemde Venedik Tüzüğü’nün kültür varlıklarının hazırlanması, korunması ve iyileştirilmelerine yönelik çalışmalardaki rolü ne olabilir? Venedik Tüzüğü hâlâ amacına uygun mudur, nasıl güncellenebilir?
Bu arada önemli bir haber var; 30 Ocak’ta Europa Nostra’nın ‘Tehlike Altındaki 7 Kültürel Miras Alanı’ programının kısa aday listesinde yer alan 11 kültürel miras alanı arasında Hatay ilinden iki kültürel miras alanının da bulunduğu duyurulmuştu - Antakya’da Demir Kapı ve Altınözü’nde Aziz Georgios Rum Ortodoks Kilisesi. Biz de programımızda bu iki adayı tanıtmıştık. Geçtiğimiz hafta 17 Nisan’da her iki alanın da ‘Tehlike Altındaki 7 Kültürel Miras Alanı’ nihai listesinde yer aldıkları duyuruldu. Bu bir ödül değil ama Hatay’a ve kültürel mirasına dikkatleri çekecek ve bu alanlarda aksiyon alınması için yol açacak.
